Le versioni di greco di Plutarco e le traduzioni in italiano

Ο δε Καισαρ ως εν τω χαρακι του Πομπηιου γενομενος τους τε κειμενους νεκρους ηδη των πολεμιων ειδε και τους ετι κτεινομενους, ειπεν αρα στεναξας· «Τουτ' εβουληθησαν, εις τουτο μ' αναγκης υπηγαγοντο, ινα Γαιος Καισαρ ο μεγιστους πολεμους κατορθωσας, ει προηκαμην τα στρατευματα, καν κατεδικασθην». Ταυτα φησι Πολλιων Ασινιος τα ρηματα Ρωμαιστι μεν αναφθεγξασθαι τον Καισαρα παρα τον τοτε καιρον, Ελληνιστι δ' υφ' αυτου γεγραφθαι· των δ' αποθανοντων τους πλειστους οικετας γενεσθαι, περι την καταληψιν του χαρακος αναιρεθεντας, στρατιωτας δε μη πλειους εξακισχιλιων πεσειν. Των δε ζωντων αλοντων κατεμειξε...

Γοργω, βασιλεως Κλεομενους θυγατηρ, Αρισταγορου του Μιλησιου παρακαλουντος αυτον επι τον προς βασιλεα πολεμον υπερ Ιωνων και υπισχνουμενου χρηματων πληθος και οσω αντελεγε πλειονα προστιθεντος, «Καταφθερει σε», εφη, «ω πατερ, το ξενυλλιον, εαν μη ταχιον αυτον της οικιας εκβαλης (“butti fuori”, 3a sing.)». Ερωτηθεισα (“essendole stato chiesto”, part. aoristo pass., nom. sing. femm.) δε υπο τινος Αττικης «Δια τι υμεις αρχετε μοναι των ανδρων αι Λακαιναι;», «Οτι», εφη, «και τικτομεν μοναι ανδρας». Τον δ’ ανδρα Λεωνιδαν εξιοντα εις Θερμοπυλας ηρωτα τι χρη πραττειν ο δ’ εφη «Αγαθον γαμειν και αγαθα...

Λεγεται δε την ασπιδα κομισθηναι συν τοις συκοις εκεινοις και τοις θριοις ανωθεν επικαλυφθει σαν ουτω γαρ την Κλεοπατραν κελευσαι, μηδ' αυτης επισταμενης τω σωματι προσπεσειν το θηριον ως δ' αφαιρουσα των συκων ειδεν, ειπειν· «Ενταυθ' ην αρα τουτο». Και τον βραχιονα παρασχειν τω δηγματι γυμνωσασαν. Οι δε τηρεισθαι μεν εν υδρια την ασπιδα καθειργμενην φασκουσιν, ηλακατη δε τινι χρυση της Κλεοπατρας εκκαλουμενης αυτην και διαγριαινουσης, ορμησασαν εμφυναι τω βραχιονι. Το δ' αληθες ουδεις οιδεν επει και φαρμακον αυτην ελεχθη ψορειν εν κνηστιδι κοιλη, την δε κνηστιδα κρυπτειν τη κομη· πλην ουτε...

Δεξαμενη δ' αυτον ουτως και κατακλινασα, περιερρηξατο τε τους πεπλους επ' αυτω, και τα στερνα τυπτομενη και σπαραττουσα ταις χερσι, και τω προσωπω του αιματος αναματτομενη, δεσποτην εκαλει και ανδρα και αυτοκρατορα· και μικρου δειν επιλεληστο των αυτης κακων οικτω των εκεινου. Καταπαυσας δε τον θρηνον αυτης Αντωνιος ητησε πιειν οινον, ειτε διψων ειτε συντομωτερον ελπιζων απολυθησεσθαι. Πιων δε παρηνεσεν αυτη, τα μεν εαυτης αν η μη μετ' αισχυνης σωτηρια τιθεσθαι, μαλιστα των Καισαρος εταιρων Προκληιω πιστευουσαν, αυτον δε μη θρηνειν επι ταις υσταταις μεταβολαις, αλλα μακαριζειν ων ετυχε καλων,...

Γνους ουν οτι ζη, προθυμως εκελευσεν αρασθαι τοις υπηρεταις το σωμα, και δια χειρων προσεκομισθη ταις θυραις του οικηματος. Η δε Κλεοπατρα τας μεν θυρας ουκ ανεωξεν, εκ δε θυριδων τινων φανεισα σειρας και καλωδια καθιει, και τουτοις εναψαντων τον Αντωνιον ανειλκεν αυτη και δυο γυναικες, ας μονας εδεξατο μεθ' αυτης εις τον ταφον. Ουδεν εκεινου λεγουσιν οικτροτερον γενεσθαι οι παραγενομενοι θεαμα. Πεφυρμενος γαρ αιματι και δυσθανατων ειλκετο, τας χειρας ορεγων εις εκεινην και παραιωρουμενος. Ου γαρ ην γυναικι ραδιον το εργον, αλλα μολις η Κλεοπατρα ταιν χεροιν εμπεφυκυΤα και κατατεινομενη τω προσωπω...